طراحی درسی بر اساس هوش های چند گانه دین وزندگی 3 درس 16
طراحی درسی بر اساس هوش های چند گانه دین وزندگی 3 درس 16 طراح :ام البنین عابدین پور
طراحی درسی بر اساس هوش های چند گانه دین وزندگی 3 درس 16 طراح :ام البنین عابدین پور
تحلیل وبررسی دین وزندگی 1 درس13
متن سخنرانی وخطبه حضرت زینب درشام بعدازواقعه عاشورا
معنی لغوی حجاب:
به معنی پرده و پشت پرده قرار گرفتن است. بنا به قول استاد مطهری در قرآن
از این کلمه استفاده شده و در صدر اسلام از کلمه ستر که به معنی پوشش است بیشتر استفاده می شد ولی کم کم کلمه حجاب جای ستررا گرفت و هم اکنون حجاب را به معنی پوشش هم بکار می برند.
تاریخچه حجاب:
مساله حجاب فقط مربوط به دین اسلام نیست بلکه قبل از اسلام در امپراتوریهایی مثل هند، ایران و یونان وجود داشته در دین مسیح و یهود نیز وجود داشت و برخی از این دینها در این مورد بسیار سخت گیر بودند. برخی گمان می کنند حجاب اسلامی تقلیدی از آن ملتهای قدیم است در حالی که علت و فایده حجاب در آن ملتها با علت و فایده حجاب اسلامی تفاوت زیادی دارد و به هیچ وجه تقلیدی از حجاب آنها نبوده بلکه بخاطر دستورات واضح خداوند متعال در قرآن و فواید زیادی که حجاب دارد اسلام آن را واجب شمرده است.
مفهوم حجاب از نظر ملتهای پیش از اسلام:
معنی حجاب از نظر آن ملتها پنهان کردن و مخفی کردن زن در گوشه خانه ها بود. و علت آنرا در چند مورد می توان خلاصه کرد:
1- ریاضت و رهبانیت: افراد زیادی در این ملتها بخصوص در هند و یونان باستان معتقد بودند انسان دوست دارد به حقیقت و کمال برسد و راه رسیدن به آن از ریاضت و مخالفت با هواهای نفسانی و دوری از زنان می دانستند و می گفتند لذتها همیشه آمیخته با رنجهایی (رنجهای معنوی) هستند. مثلاً داشتن ثروت زیاد، بدست آوردنش و حفظش همراه با تحمل ذلت، سختی، ناراحتی و اضطراب است. در قرن اول میلادی مسیحیت نیز همین طرز فکر را داشت و تجرد جنبه تقدس گرفته بود و فکر می کردند استحمام و تمیزی بدن، انسان را به طرف گناه می راند. به همین خاطر برای دوری از شیطان آنرا گناه می دانستند.
ولی فلسفه حجاب در اسلام چیزی دیگر است. اسلام با فکرریاضت سخت مبارزه کرده و نظافت را از ایمان می داند و پیامبر(ص) و امامان(ع) همه جا تمیزی و زیبایی را ستوده اند و فرموده اند مسلمانان باید از نعمتهای خداوند و لذتهای آن بهرمند شوند. پس حجاب در اسلام بخاطر ریاضت طلبی نیست.
2- عدم امنیت: در زمانهیا گذشته و قبل از اسلام مردم نسبت به مال و جان و ناموس خود امنیت نداشتند بهمین خاطر طلا و جواهرت خود را در زیرزمین ذهن می کردند. برای زنان نیز قوانین سختی داشتند. زنان را به داشتن حجاب ملزم می کردند آنها را در خانه ها پنهان می کردند زنی حق نداشت با صدای بلند محبت کند تا مبادا صدای او را کسی بشنود. بخصوص در ایران در دوره ساسانی شاهزادگان، مویدان، کدخداها و اربابها جنایتها می کردند و اگر از وجود زنی زیبا در خانه ای مطلع می شدند. همسر آن زن هم جانش را از دست می داد و هم همسرش را. اما عربستان قبل از اسلام مانند ایران باستان نبود در عصر جاهلیت اعراب بصورت قبیله ای و طایفه ای زندگی می کردند و زنان با اینکه حجاب نداشتند امنیت داشتند و امنیت آنها زمانی از بین می رفت کمه قبیله ای به قبیله دیگر حمله0 کند. در این صورت اگر زنان حجاب هم داشتند برای آنها فایده نداشت پس چرا اسلام حجاب را ملزم دانست پس حجاب علاوه بر ایجاد امنیت فواید با ارزش تر دیگری نیز دارد.
دلیل دیگری که اسلام بخاطر هدف امنیت حجاب را ملزم نمی داند این است که اگر تصور کنیم در دنیای امروز امنیت وجود دارد و زنان با اختیار همسرانشان بی حجابند و خطری آنها را تهدید نمی کنند. آیا نظر اسلام برای پذیرفتن حجاب فقط نبود امنیت بود که حالا چون امنیت هست حجاب لازم نیست؟ مسلماً خیر از نظر اسلام فایده و فلسفه اصلی حجاب چیز دیگر است. درست است که یکی از فواید حجاب داشتن امنیت است ولی دلیل اصلی اسلام برای پذیرفتن حجاب این نبود.
هرچند در جهان امروز هم امنیت چندانی وجود ندارد. نه فقط زنان بلکه بسیاری از انسانها امنیت کافی ندارند.
3- حس حسادت: راسل که ظاهراً جامعه شناس باید باشد. علت پوشش زنان را حسادت مردمی دانست. ولی اسلام این ویژگی را که در مردان وجود دارد حسادت نمی داند بلکه می گوید آن غیرت است. امام علی(ع) نیز همین نظر را دارد. زیرا حسادت یک اخلاق ناپسند است ولی غیرت یک خصوصیت پسندیده می باشد. غیرت باعث تحکیم اساس زندگی خانوادگی است. غیرت یعنی حفاظت و پاسپنی از پاکی نسل. پس نظر راسل درست نیست مردان به جای حسادت غیرت دارند ولی در زنان حسادت وجود دارد. پس علت حجاب از نظر اسلام این نیست.
فواید حجاب از نظر اسلام:
1- جنبه روانی: حجاب و پوشش به بهداشت اجتماع کمک می کند و جلوی فساد را می گیرد بعضی گمان می کنند با از بین بردن حجاب بیماریهای روانی از بین می رود در حالی که اگر انسان هوسبازی را کاملاً آزاد بگذارند نه تنها بیماریش از بین نمی رود بلکه شدت می یابد و مشکلات دیگری را بوجود می آورد. بهمین خاطر در جوامع غربی بیماریهای روانی اینهمه زیاد شده. آمار جنایتها، تجاوزها، قتلها و خودکشی بسیار بالا رفته. و اکنون بعضی از دختران اروپایی بخاطر دوری از این مشکلات به حجاب رو می آورند.
2- استحکام پیوند خانوادگی: حجاب باعث مستحکم شدن پبیوند خانوادگی می شود یعنی در خانواده ی که پدر و مادر به مساله حجاب و پوشش و روابط مناسب با دیگران اهمیت دهند صمیمیت در آن خانواده بیشتر می شودو زن و مرد یکدیگر را بیشتر دوست دارند و برای یکدیگر بیشتر ارزش قائلند. ولی آزادی بیش از حد زن و مرد و نبودن حجاب در اکثر خانواده هایی که به موازین اسلامی پایبند نیستند دشمنی و نفرت بوجود می آورد. در خانواده ای که هر کدام از زن و مرد آزاد به معاشرت با زنان و مردان دیگر باشند، و مرد به زن اجازه می دهد که هر طوری که دلش خواست (بی حجاب) و در روابطش با نامحرم حدود را رعایت نکند خود مرد هم نسبت به مسائل دینی بی توجهی می کند و از نگاه به نامحرم پرهیز نمی کند و این خانواده در نهایت به حدی می رسد که مرد و زن نسبت به هم سوء ظن پیدا می کنند و روابط زن و مرد کم کم سرد می شود. وقتی روابط سرد شد و محبت در خانواده کم شد تربیت فرزندان هم مشکل می شود پس زن و مرد باید هر دو مواظب رفتارهای خود در جامعه باشند، خصوصاً نگاه خود را کنترل کنند. در روایات نگاه آلوده به نامحرم نهی شده است. خداوند در قرآن سوره نور آیه ی 30-31 می فرماید: « و قل للمومنین یغضوا من ابصارهم و در ادامه می فرماید:و قل للمومنات یغضفن من ابصارهن.... »یعنی ای پیامبربه مردان مومن بگو چشمان خود را از نگاه به حرام بپوشانند و دامان خود را پاک دارند. و به زنان مومن بگو چشمان خود را از نگاه به حرام بپوشانند و دامان خود را پاک نگه دارند و زیورآلات خود را آشکار نکنند و گریبان خود را بپوشانند و زیور آن را آشکار نکنند مگر برای شوهران، پدران و .... و به این ترتیب یکایک محارم را بیان می کند. پس باید مواظب نگاهمان باشیم چون همین نگاه است که باعث انحراف می شود. به قول شاعر:
ز دست دیده و دل هر دو فریاد که هر چه دیده بیند دل کند یاد
بسازم خنجری نیشش ز پولاد زنم بر دیده تا دل گردد آزاد
3- استواری اجتماع: اسلام نمی گوید زن از خانه بیرون نرود، تحصیل نکند و در اقتصاد نقشی نداشته باشد. از نظر اسلام زن می تواند با حفظ حجاب در فعالیت های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی شرکت کند و می تواند هنر و فنون مختلف را بیاموزد. در جامعه ای که زن پوشیده باشد افراد بیشتر به فکر کار و فعالیت و تحصیل هستند و کمتر به هواهای نفسانی توجه می کنند، پس حجاب بدون اینکه جلوی
4- آزادی ما را بگیرد و جلوی پیشرفت اقتصاد را بگیرد برای ما مفید است نه مضر. آن نوع حجابی که در میان هندوها و ایرانیان قدیم و یهودیان وجود داشت مانع آزادی زن و شکوفایی استعدادهای او بود. آنها زنان را در خانه ها محبوس می کردند. ولی ما زنان صدر اسلام را می بینیم که با حفظ حجاب و متانت همیشه در خانه و جامعه و حتی جنگ ها فعال بودند. مانند حضرت فاطمه (س) که نمونه است و برای مردم سخنرانی می کرد یا حضرت زینب که با شجاعت در مجلس یزید سخنرانی کرد و ماهیت یزید را افشا کرد و کاخ او را به لرزه درآورد.
5- ارزش و احترام زن: اسلام می گوید هر چه زن باوقارتر و عفیف تر باشد احترامش اضافه می شود. خداوند در قرآن سوره ی احزاب آیات 59 تا 60 می فرماید: « یا ایها النبی قل لازواجک و بناتک و نساء المومنین یدینین علیهن من جلابیهن ذالک ادنی ان یعرفن.....» یعنی ای پیامبر به زنانت و دخترانت و زنان مومنین بگو جلباب هایشان را به خود نزدیک تر کنند این برای آنها بهتر است تا به عفاف شناته شوند و مورد آزار و اذیت افراد سبکسر و فاسد قرار نگیرند.
علل بی حجابی و بدحجابی:
جمع بندی محقق
علت بی حجابی بعضی جهالت است این عده باید آگاه شوند ولی عده ای از روی دشمنی و لجاجت حجاب را نفی می کنند. این عده برای اینکه ادعای خود را برای نفی حجاب ثابت کنند آن را مانع آزادی و نفی حقوق بشر می دانند چرا؟ چون که در مجموع آزادی را غلط تفسیر کرده اند. آنها فکر می کنند اگر انسان از تمام تمایلات حیوانی و مادیش استفاده کند و مانند حیوان عریان باشد آزاد است. ولی انسان دارای فکر است ، اگر انسان با وجود داشتن عقل مانند حیوانات باشد و کارهایی که حیوانات از انجام آن شرم ندارند را انجام دهند پس چه فرقی بین انسان و حیوان است. انسانی که خداوند او را به خاطر عقلش اشرف مخلوقات قرار داده است.
پس این اشخاص بخصوص استعمارگران غرب به این علت این فکر را تبلیغ می کنند چون فکر می کنند می توانند مشکلات روانی انسان را از این طریق حل کنند و امنیت را در جهان برقرار کنند پس چرا در این کشورها مردم بخصوص زنان امنیتی ندارند. آنها بی حجابی را تبلیغ می کنند چون به نفع آنان است. آنها شخصیت و ارزش زن را پایین می آورند و آن را تحقیر می کنند تا جیب هایشان را پر کنند و گرنه مگر دلشان برای زنان می سوزد که این نظرات را می دهند. و چون اسلام با بی حجابی مبارزه می کند آنها با اسلام و عقاید اسلامی مخالفت می کنند آنها به این علت آن را (حجاب) مغایر با آزادی می دانند چون می خواهند با رواج بی حجابی غیرت مردان را از بین ببرند و راحت تر بر کشورهای دیگر بخصوص کشورهای اسلامی تسلط پیدا کنند. پس ما باید خیلی دقت کنیم و از پیامبر و ائمه الگو بگیریم، بخصوص در حجاب و عفت از حضرت زهرا(س) الگو بگیریم و او را که به عنوان سرور زنان عالم است به عنوان الگو قرار دهیم. او که حتیاز مرد نابینا چهره خود را می پوشاند.
چهره پوشد ز مرد نابینا تا نبیند حیا کند زهرا (س)
پس ما که در هر چیزی بهترین را می خواهیم در مورد حجاب هم از بهترین زن الگو بگیریم و به نصیحت آن اسیر ایرانی که در زندان عراق بسر می برد گوش دهیم. وقتی از آن اسیر سوال کردند برای زنان هموطنت چه پیامی داری گفت:
ای زن به تو از فاطمه این گونه خطاب است ارزنده ترین زینت زن حفظ حجاب است.
محقق:ام البنین عابدین پور
۱-قرآن کریم
۲-فلسفه حجاب استادشهید مطهری